Hepimizin hayatında spor yaparak geçirdiği bir bölüm vardır. Ya da her Pazartesi için bu hafta kesin spora başlıyorum diyip de tutamadığımız sözler. İster sporunuzu düzenli olarak yapıyor olun ister yeni başlayacak olun bir gerçek var ki havalar bir anda ısınmaya başlıyor. Bu hafta 35 dereceleri göreceğiz. Ben de acaba bu sıcaklarda spor yapmak, kendimizi zorlamak ne kadar doğru olur, nelere dikkat etmek gerekir diye merak ettim ve bu işin profesyonellerinden birine sormak istedim. Mesleğinde akademik kariyer yapan sevgili spor hocamız Banu Doyum beni kırmayarak zaman ayırdı ve tüm detayları bizimle paylaştı.
Aylin İlgen: Aslında bir çok bayan bahar aylarında rejim ve spora başlayıp yaza hazır olurdu. Ancak bu sene havaların dengesizliği düzenimizi de bozdu. Ne zaman spora başlamaya niyetlensek belliyağmurlar bastırdı. Şimdi ise birden sıcaklar artınca siz sağlık açısından nasıl bir spor reçetesi önerirsiniz?
Banu Doyum: Özellikle biz kadınlar bütün kış aylarında besin depolayıp hareketlerimizi kısıtlarız. Yaza doğru son 2-3 ayda da vücudumuz fit olsun isteriz. Bu mümkün mü diye sorarsanız evet mümkün. İyi bir doktor kontrolünde ve spor eşliğinde olursa tabiki neden olmasın. Ancak ondan sonraki zaman dilimlerinde süreklilik önemli olan. Bu dönemde gündüzler uzun ve güne erken başlamak önemli. Çok fazla uyumak vücuda yorgunluk hissi verir.Bu yüzden de spor yapma isteğiniz azalır. İyi bir kahvaltı sonrası sık sık ama azar azar yemek önemli. Ağır kalorili besinlerden kaçınılmalı. En önemlisi ortalama 2-2.5 lt suyu gün içinde tüketmemiz gereekiyor. Suyu fazla içemeyenler için iste püf noktası suyun içine limon veya salatalık dilimleyip dinlendirin. Böylelikle daha aromatik bir tat ve kolay içim elde edeceksiniz. Günde en az 1 saatinizi spora ayırmalısınız. Tempolu yürüyüş, koşu, bisiklete binmek, su sporları, yüzmek vb. tercih edilebilir. Haftada 3 günle başlayıp zamanla gün sayısı arttırılmalıdır.
Aylin İlgen: Peki bu sporları yaparken yaş ile bir ilişkisi var mıdır? Yani 25-45 yaş arası şunları yapmalı 55-75 yaş arası ise şu hareketlere dikkat etmeli ya da yapmamalı diyeceğiniz bir şeyler var mı?
Banu Doyum: Evet elbetteki var. Yaş ilerledikçe vücut direnci azalır. Azaldığı için ağır sporlardan kaçınılmalıdır. Kişinin yaşıyla değiştiği gibi hastalıklarına göre de değişir. İleriki yaşlarda hareketler kısıtlı, tempolar düşük ve ağır spor branşları tercih edilmemelidir.
Aylin İlgen: Benim en çok merak ettiğim spor için en uygun zaman dilimi ne zaman?
Banu Doyum: En doğru zaman güneş ışınlarının dik geldiği saatler yerine sabah saatleri ve öğleden sonralarıdır. Tansiyon hastası olanlar sabah saatlerini, şeker hastası olanlar ise akşam saatlerini seçmelidirler. Bir de önemli bir konu ne yazık ki halk arasında “egzersiz aç karna yapılır” gibi yanlış bir düşünce var. Egzersizler yemekten ortalama 1.5 saat sonra yapılmalıdır. Aç karnına yapılan uygulamalar kan şekerinin istenilen düzeylerin altına inmesine neden olabilir. Yemekten hemen sonra yapılır ise de kalp üzerinde sıkıştırıcı ve istenmeyen etkiler görülebilir.
Aylin İlgen: Ortalama spor süresi ne kadar olmalıdır? Çoğu kez bilinçsizce spor yaptığımızdan kilo verememekten yakınıyoruz. Ama aslında bir kırılma noktası var ve anca onu geçince kilo yakılmaya başlanıyor. Peki bu herkes için standart bir süre midir yoksa kişiye göre değişir mi?
Banu Doyum: Ortalama spor süresi 1-1.5 saat olmalıdır. Tabi bu kişiden kişiye, spor yapma alışkanlığına göre ve yaşa bağlı olarak farklılıklar gösterir. Yeni başlayanlar için ilk zamanlar 30dk. Bile yeterli olacaktır. Sonra zamanı arttırmak gerekir. Fazla uzun süreli spordan kaçınılmalıdır. Çünkü kaslarda ağrılara neden olabilir. Kilo fazlalığı varsa cardio bölümü uzun tutulmalıdır. Vücut aslında ilk yarım saatten sonra yağ yakımına başlar.
Aylin İlgen: Bir diğer yanılgı da sanırım çok terleyince çok enerji yaktığımızı düşünüyoruz. Bu işin doğrusu nedir?
Banu Doyum: Büyük miktarda ter vücudumuzdan çıktığı zaman kilo kaybı meydana gelir. Sorun şu ki; aşırı terleme sonucu oluşan kilo kaybı yağ kaybı anlamına gelmez. Aslına kaybedilen sadece vücudumuzun serin tutulmasına yardımcı olan suyun ağırlığıdır. Amacımız yağ eritmekse serin ve yeterli vücut suyu ile kalmak hedefinize ulaşmanıza giden yolun biletidir.
Aylin İlgen: Madem yaza girdik yüzme konusuna girmeden olmaz. Yüzmenin bize faydası nedir? Sadece yüzmek spor olarak yeterli midir?
Banu Doyum: Yüzme sporu beden gelişiminin temel sporlarından biridir. Her yaştaki insan için faydalıdır. Omurga problemleri, kas ağrıları gibi şikayetleri azaltır. Kasları kuvvetlendirip, metabolizmayı hızlandırır, bağışıklık sistemini uyarır. Bir çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Hatta kronik ağrıların tedavisinde bile destekçidir. Kaygı, moral ve motivasyon düşüklüğünde yüzmek bu sıkıntıların giderilmesine yardımcı olur. Bel ve boyun için sırtüstü yüzmek faydalıdır. Sürekli ve düzenli bir şekilde yapıldığınında tek başına yüzme spro olarak yeterlidir.
Aylin İgen: Spor yaparken alınan enerji içeçekleri vücuda faydalı mıdır?
Banu Doyum: Bu cevabım üreticilerin pek hoşuna gitmeyecek ama kesinlikle bir yararı yoktur, aksine zararı vardır. Ben sadece suyu öneriyorum. Suyun yanında bir de maden suyu içilebilir. Çünkü maden suyu terle kaybedilen mineralleri geri kazandırır.
Sevgiyle kalın…
