Belediye kaynaklarından konuya ilişkin edindiğimiz bilgilere göre; Sağlık Bakanlığı, ASM’lerde görev yapan aile hekimlerine çalıştıkları merkezin sınıflarına göre her ayın 15’inde ödenen maaşın haricinde ‘cari gider ödemesi’ adı altında kira, elektrik, su, doğalgaz ve daha bir çok giren ödemesi zaten gerçekleştiriyor. Hal böyle olunca da belediye kaynakları, tasarruf tedbirlerinin de en üst düzeyde uygulandığı şu zamanda desteğin imkanlar dahilinde temizlik, bakım, onarım ve personel desteği noktasında devam ettiğini ifade ediyorlar.
Çekmeköy’de aile sağlığı merkezlerinin belediyeden almış olduğu kira desteğinin kesilmesi ilçe kamuoyunda gündem oluştururken konuya ilişkin yapmış olduğumuz araştırmalar durumun farklı boyutlarını gözler önüne serdi. Belediye kaynaklarımızdan aldığımız bilgilere göre; Sağlık Bakanlığı, ASM’lerde görev yapan aile hekimlerine çalıştıkları merkezin sınıflarına göre her ayın 15’inde ödenen maaşın haricinde ‘cari gider ödemesi’ adı altında kira, elektrik, su, doğalgaz ve daha bir çok giren ödemesi zaten gerçekleştiriyor.
Hatta ASM’lerin sınıflandırma kriterlerine göre temizlikçi, ek sağlık personeli veya tıbbi sekreterlerin maaş ve SGK ödemeleri; tazminat biriktirilmesi; bina içi küçük tadilat, bakım ve onarımların yapılması; hizmet için gerekli tüm tıbbi cihazların temini; buzdolabı, jeneratör veya kesintisiz güç kaynağının alımı, bakımı, onarımı vb. işler için kullanılmak üzere, her ayın genellikle ilk 10 günü içerisinde “cari gider ödemesi” adı altında, illerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeyine göre belirlenen miktarlarda ödeme yapılıyor.
Çekmeköy ilçesinde de Sağlık Bakanlığı tarafından ASM’lerin giderleri için aile hekimlerine yapılan ödemelerin tüm masrafları rahatlıkla karşıladığını dile getiren belediye yetkilileri, belediye ya da resmi başka bir kurumun, kamu hizmeti veren bir işyerinin kira, elektrik, su vb. giderlerini ödemesi; bu konularla ilgili bütçesi bulunmadığından hukuken mümkün olmadığını ifade ediyorlar.
Belediye gibi bazı resmi kurumların, diğer resmi kurumlara temizlik, bakım, küçük onarım, eğitim ve personel desteği gibi bazı destekleri imkânları dahilinde sunabileceğini dile getiren yetkililer, “Çekmeköy Belediyemiz de hukuken uygun bu tür destekleri diğer kamu kurumlarına ve ASM’lere sunmaya devam etmekte, zaman zaman da başka belediyeler ve kurumlardan eğitim vb. konularda destekler almaktadır. Kurumlar arası bu destekler, vatandaşlarımıza verilen hizmetin kalitesinin artırılması için çok kıymetlidir” diyor.
Aile hekimliği uygulamaları ve aile sağlığı merkezlerinin kuruluşu ve işleyişine ilişkin genel bilgiler şu şekilde: Tıpkı okulların Millî Eğitim Bakanlığı’na, belediyelerin İçişleri Bakanlığı’na, adliyelerin Adalet Bakanlığı’na bağlı olduğu gibi, Aile Sağlığı Merkezleri de Sağlık Bakanlığın’a bağlı, Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’ne göre hizmet veren 1. basamak sağlık hizmeti kurumlarıdır.
Çekmeköy’de iki çeşit ASM şekli var. Birincisi, kamunun yani devletimizin sahip olduğu; yine aile hekimlerinin kira ve bina giderlerini ödediği, Sağlık Bakanlığı’nın kiraları doğrudan aile hekiminin maaşından keserek aldığı ve “kamu ASM” olarak nitelendirilen merkezler, ikincisi ise uygun kamu binası bulunmayan yerlerde, kirası yine aile hekimleri tarafından ödenen, özel mülkiyete ait “sanal ASM”ler. Kira sözleşmeleri ASM’deki aile hekimleri ile özel mülkiyet sahibi kişiler tarafından yapılır. Sanal ASM’lerde çalışan aile hekimleri, devletin kendilerine ödediği cari gider ödemelerinden mülk sahibine aylık olarak kira ödemesi yapmakla yükümlü.
Aile Sağlığı Merkezleri Sağlık Bakanlığına bağlı kuruluşlar olsa da, ASM’lerin kuruluşu, işleyişi, aylık giderleri ve personel durumları okul ya da adliye gibi diğer resmi kurumlardan çok farklıdır. Örneğin, aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanı hemşire vb. sağlık personeli, diğer resmi dairelerdeki memurlar gibi olmayıp, Sağlık Bakanlığıyla sözleşme karşılığı çalışan sözleşmeli personeldir.